Nous vous présentons en Latin

Les psaumes

30 - 21 - 32 - 41/42

48 - 50 - 61 - 62

PSALMUS 30

2 In te, Domine, speravi, non confundar in aeternum;
in iustitia tua libera me.

spero, as, are = espérer

confundo, is, ere, fudi, fusum = bouleverser, répandre, confondre, troubler

aeternum adv = pour touiours, sans fin

iustitia, ae, f = équité, justice

libero, as, are = rendre libre

3 Inclina ad me aurem tuam,
accelera, ut eruas me.
Esto mihi in rupem praesidii
et in domum munitam, ut salvum me facias.

inclino, as, are = fléchir, incliner

auris, is, f = oreille

accelero, as, are = accélérer, se hâter

eruo, is, ere, rui, rutum = arracher

rupes, is, f = roche, rocher

praesidium, ii, n = protection, secours, aide, défense

domus, us ou i, f = maison

munitus, a, um = fortifié

salvus, a, um = sauvé, sain et sauf, en bon état

facio, is, ere, feci, factum = faire

4 Quoniam fortitudo mea et refugium meum es tu
et propter nomen tuum deduces me et pasces me.

fortitudo, inis, f = force, puissance

refugium, ii, m = refuge, asile

deduco, is, ere, duxi, ductum = mener de haut en bas, faire descendre, conduire à ou vers

pasco, is, ere, pavi, pastum = faire paître, mener paître depasco = mener paître

5 Educes me de laqueo, quem absconderunt mihi,
quoniam tu es fortitudo mea.

educo, is, ere, duxi, ductum = tirer de, faire sortir

laqueus, i, m = filet

abscondo, is, ere, condi ou condidi, conditum ou consum = cacher, enfouir, dérober à la vue

6 In manus tuas commendo spiritum meum;
redemisti me, Domine, Deus veritatis.

commendo, as, are = confier, mettre en dépôt, recommander

spiritus, us, m = esprit, âme, vie

redimo, is, ere, emi, emptum ou emtum = racheter

veritas, atis, f = vérité

7 Odisti observantes vanitates supervacuas,
ego autem in Domino speravi.

odi, isti, isse = haïr, détester

observans, antis = part pres de observo, as, are = adi, qui a des égards, du respect pour

vanitas, atis, f = vanité, frivolité, néant

supervacuus, a, um = surabondant, superflu, inutile

8 Exsultabo et laetabor in misericordia tua,
quoniam respexisti humilitatem meam;
agnovisti necessitates animae meae

exulto = exsulto, as, are = bondir de joie, exulter

laetor, aris, ari, dep = se réjouir

misericordia, ae, f = compassion, témoignage de compassion

respicio, is, ere, spexi, spectum = tourner les yeux vers, regarder favorablement

humilitas, atis, f = obscurité, pauvreté

agnosco, is, novi, nitum, ere = connaître, avouer, confesser

necessitas, atis, f = nécessité, besoin impérieux

9 nec conclusisti me in manibus inimici;
statuisti in loco spatioso pedes meos.

concludo, is, ere, clusi, clusum = enfermer, renfermer

manus, us, f = main

inimicus, a, um = ennemi

statuo, is, ere, statui, statutum = placer, poser

locus, i, m, pl loci = lieu

spatiosus, a, um = spacieux, large

pes, pedis, m = pied

10 Miserere mei, Domine, quoniam tribulor;
conturbatus est in maerore oculus meus,
anima mea et venter meus.

misereor, eris, eri miseritus ou misertus sum = avoir pitié de + génitif; complément obiet au gen = miserere nostri

tribulo, as, are = presser avec la herse

conturbo, as, are = troubler, bouleverser

maeror, oris, m = tristesse, affliction

oculus, i, m = œil

venter, tris, m = ventre

11 Quoniam defecit in dolore vita mea,
et anni mei in gemitibus;
infirmata est in paupertate virtus mea,
et ossa mea contabuerunt.

deficio, is, ere, feci, factum = manquer, faire défaut

dolor,oris, m = douleur

annus, i, m = année

gemitus, us, m = gémissement, plainte

infirmo, as, are = affaiblir

paupertas, atis, f = pauvreté

virtus, utis, f = valeur, courage, bravoure

os, ossis, n = os différent de os, oris, n = bouche

12 Apud omnes inimicos meos factus sum opprobrium
et vicinis meis valde et timor notis meis:
qui videbant me foras, fugiebant a me.

apud + acc = devant

opprobrium, ii, n = opprobre, honte

vicinus, a, um  de vicinus, i, m = voisin

valde = adv, très fort, extrêmement

timor, oris, m = crainte, peur

notus, a, um, part adi de nosco = connu ; notis de noti, orum, m pl = connaissances

video, es, ere, vidi, visum = voir

foras, adv = dehors, au-dehors

fugio, is, ere, fugi, fugiturus = fuir

13 Oblivioni a corde datus sum tamquam mortuus;
factus sum tamquam vas perditum.

oblivio, onis, f = action d'oublier, oubli

do, das, dare, dedi, datum = donner

morior, eris, i, mortuus sum ( part futur = moriturus ) = mourir; mortuus, a, um

cor, cordis, n = cœur

vase, vasis, n = vase, pot

perdo, is, perdidi, perditum, ere = perdre, ruiner, détruire

14 Quoniam audivi vituperationem multorum: horror in circuitu;
in eo dum convenirent simul adversum me,
auferre animam meam consiliati sunt.

audio, is, ire, ivi ou ii, itum = entendre

vituperatio, onis, f = blâme, reproche

commoro, as, are = s'attarder, séiourner

horror, oris, m = frisson de la peur, terreur religieuse

circuitus, us, m = circuit, périmètre

convenio, is, ire, veni, ventum = se rassembler, s'accorder

dum = pendant que

simul = ensemble, en même temps

adversus = adversum = + acc contre

aufero, aufers, abstuli, ablatum, auferre = emporter, enlever, détruire

consilior, aris, ari = tenir conseil, délibérer

15 Ego autem in te speravi, Domine;
dixi: “ Deus meus es tu,

spero, as, are = espérer

16 in manibus tuis sortes meae ”.
Eripe me de manu inimicorum meorum
et a persequentibus me;

sors, sortis, f = sort, condition, destin

eripio, is, ere, ripui, reptum = arracher

inimicus, i, m = ennemi

persequens, entis, adi = acharné à poursuivre; persequor, eris, i , secutus et sequutus sum = suivre jusqu'au bout, poursuivre

17 illustra faciem tuam super servum tuum,
salvum me fac in misericordia tua.

illustro, as, are = éclairer, illuminer

facies, ei, f = visage, face

salvus, a, um = sain et sauf, en bon état

18 Domine, non confundar, quoniam invocavi te;
erubescant impii et obmutescant in inferno.

confundo, is, ere, fudi, fusum = répandre, confondre, troubler

invoco, as, are = appeler, invoquer

erubesco, is, ere, rubui = rougir, avoir honte

impius, a, um = impie

obmutesco, is, mutui, ere = se taire, devenir muet

infernus = qui se trouve tout en bas; infernus, m = enfer; inferni loci = pl

19 Muta fiant labia dolosa,
quae loquuntur adversus iustum proterva
in superbia et in abusione.

mutus, a, um = muet

labia, ae, f = lèvre

dolosus, a, um = rusé, trompeur

loquor, eris, i, locutus sum = parler

iustus, a, um = juste

protervus, a, um = effronté, impudent

superbia, ae, f = orgueil

abusio, onis, f = abus de langage, abus

20 Quam magna multitudo dulcedinis tuae, Domine,
quam abscondisti timentibus te.
Perfecisti eis, qui sperant in te,
in conspectu filiorum hominum.

multitudo, inis, f = multitude, grand nombre

dulcedo, inis, f = douceur

abscondo, is, ere, condi ou condidi, conditum = cacher, enfouir

timens, entis, part adi = qui craint, qui a peur; subst m pl timentes, ium = les peureux, ceux qui ont peur

perficio, is ere, feci, factum = faire complètement, de manière parfaite

conspectus, us, m = vue

filius, ii, m = fils

21 Abscondes eos in abscondito faciei tuae
a conturbatione hominum;
proteges eos in tabernaculo
a contradictione linguarum.

absconditus, a, um part adi = caché, secret

facies, ei, f = forme, visage

conturbatio, onis, f = trouble, désordre complet

protego, is, ere, texi, tectum = abriter, protéger

tabernaculum, i, n = tente (où l'on prenait les augures), résidence

contradictio, onis, f = contradiction, obiection

lingua, ae, f = langue

22 Benedictus Dominus,
quoniam mirificavit misericordiam suam mihi in civitate munita.

benedico, dixi, dictum, ere = bénir

mirifico, as, are, atum = glorifier, vanter

civitas, atis, f = cité, ville

munio, is, ire, ivi ou ii, itum =  construire un mur, fortifier

23 Ego autem dixi in trepidatione mea:
“ Praecisus sum a conspectu oculorum tuorum ”.
Verumtamen exaudisti vocem orationis meae,
dum clamarem ad te.

trepidatio, onis, f = agitation, désordre, déroute

praecisus, a, um = séparé, retranché

conspectus, us, m = vue

oculus, i, m = œil

verumtamen = mais pourtant

exaudio, is, ire = écouter, exaucer

vox, vocis, f = voix

oratio, onis, f = parole, discours

clamo, as, are = crier

24 Diligite Dominum, omnes sancti eius:
fideles conservat Dominus
et retribuit abundanter facientibus superbiam.

diligo, is, ere, lexi, lectum = choisir, aimer

fidelis, e = fidèle

conservo, as, are = conserver, épargner

retribuo, is, ere, tribui, tributum = donner en échange, rendre, restituer

abundanter = avec largesse

superbia, ae, f = orgueil, insolence; superbus, a, um = orgueilleux, arrogant

25 Viriliter agite, et confortetur cor vestrum,
omnes, qui speratis in Domino.

ago, is, ere, egi, actum = mener, faire

viriliter = d'une manière mâle

conforto, as, are = réconforter

cor, cordis, n = cœur

PSALMUS 31

1 Beatus, cui remissa est iniquitas,
et obtectum est peccatum.

remitto, is, ere, misi, missum = remettre - poenam alicui

iniquitas, atis, f = iniquité

obtego, is, texi, tectum, ere = couvrir entièrement, cacher

peccatum, i, n = faute, action coupable

2 Beatus vir, cui non imputavit Dominus delictum,
nec est in spiritu eius dolus.

imputo, as, are = imputer

delictum, i, n = faute, délit

dolus, i, m = artifice, fourberie

3 Quoniam tacui, inveteraverunt ossa mea,
dum rugirem tota die.

taceo, es, ere, tacui, tacitum = se taire

invetero, as, are = faire vieillir

os, ossis, n = os

rugio, is, ire = rugir

dies, ei, m et f au sing, m au pl = iour cf deus, i, m = dieu

4 Quoniam die ac nocte gravata est super me manus tua,
immutatus est vigor meus in ardoribus aestatis.

nox, noctis, f = nuit

gravo, as, are = appesantir

converto, is, ere, verti, versum = tourner, retourner, faire passer, traduire

immuto, as, avi, atum, are = changer, modifier, transformer

vigor, oris, m = vigueur, force vitale

ardor, oris, m = feu, flamme, ardeur

aestas, aestatis, f = été

5 Peccatum meum cognitum tibi feci
et delictum meum non abscondi.
Dixi: “ Confitebor adversum me iniquitatem meam Domino ”.
Et tu remisisti impietatem peccati mei.

peccatum, i, n = faute, action coupable

delictum, i, n = faute, délit

abscondo, is, ere, condi ou condidi, conditum = cacher, enfouir

cognosco, is, ere, cognovi, cognitum = chercher à savoir, apprendre

confiteor, eris, eri, confessus sum = avouer + acc, manifester

adversus = adversum = + acc contre

iniquitas, atis, f = iniquité, injustice

remitto, is, ere, misi, missum = remettre - poenam alicui

impietas, atis, f = impiété

6 Propter hoc orabit ad te omnis sanctus in tempore opportuno.
Et in diluvio aquarum multarum
ad eum non approximabunt.

propter hoc = en raison de cela

oro, as, are = prier - oro aliquem libertatem double acc

tempus, oris, n = temps

opportunus, a, um = favorable

diluvium, ii, n = inondation, déluge

approximo, as, are = s'approcher de

7 Tu es refugium meum, a tribulatione conservabis me;
exsultationibus salutis circumdabis me.

refugium, ii, m = refuge, asile

tribulatio, onis, f = tribulation, tourment

conservo, as, are = conserver, épargner

circumdo, as, are, dedi, datum = entourer, cerner, envelopper

exsultatio, onis, f = transport de ioie - exult = exsult

8 Intellectum tibi dabo et instruam te in via, qua gradieris;
firmabo super te oculos meos.

intellectus, us, m = intelligence

do, das, dare, dedi, datum = donner

instruo, is, ere, struxi, structum = dresser, élever, bâtir

gradior, eris, i, gressus sum = marcher, aller, s'avancer

firmo, as, are = rendre ferme, rendre constant

oculus, i, m = œil

9 Nolite fieri sicut equus et mulus,
quibus non est intellectus;
in camo et freno si accedis ad constringendum,
non approximant ad te.

nolo, non vis, nolle, nolui = ne pas vouloir - imp noli, nolite

fio, fis, fieri, factus sum = être fait, se faire, se produire, devenir - emploi impersonnel fit = il arrive que

mulus, i, m = mulet

camus, i, m = licol, carcan

fraenum = fremum, i, n = frein, bride, mors

accedo, is, cessi, cessum, ere = approcher, attaquer, arriver

constringo, is, ere strinxi, strictum = serrer étroitement, lier, enchaîner

approximo, as, are = s'approcher de

10 Multi dolores impii,
sperantem autem in Domino misericordia circumdabit.

dolor,oris, m = douleur

circumdo, as, dedi, datum, dare = mettre autour de

11 Laetamini in Domino et exsultate, iusti;
et gloriamini, omnes recti corde.

laetor, aris, ari, dep = se réjouir

exsulto = exulto, as, are = bondir de joie, exulter, sauter, être transporté d'une passion violente

iustus, a, um = juste

glorior, aris, ari = se glorifier

cor, cordis, n = cœur

PSALMUS 32

1 Exsultate, iusti, in Domino;
rectos decet collaudatio.

exsulto = exulto, as, are = bondir de joie, exulter, sauter, être transporté d'une passion violente

iustus, a, um = juste

rectus, a, um = droit

decet, decere, decuit = impers il convient; pers haec vestis me decet

collaudatio, onis, f = action de louer

2 Confitemini Domino in cithara,
in psalterio decem chordarum psallite illi.

confiteor, eris, eri, confessus sum = avouer + acc, manifester

cithara, ae, f = cithare

psalterium, ii, n = cithare, figuré = chant

decem = dix

chorda, ae, f = corde

psallo, is, ere, psalli = iouer de la cithare

3 Cantate ei canticum novum,
bene psallite ei in vociferatione,

cano, is, ere, cecini, cantum = chanter

canticum, i, n = chant

vociferatio, onis, f = clameurs, grands cris

4 quia rectum est verbum Domini,
et omnia opera eius in fide.

verbum, i, n = le mot, la parole, le récit

opus, operis, n (pl opera) = œuvre, travail

fides, ei, f = confiance, réalisation des promesses, parole tenue

5 Diligit iustitiam et iudicium;
misericordia Domini plena est terra.

diligo, is, ere, lexi, lectum = choisir, aimer

iustitia, ae, f = équité, justice

iudicium, ii, n = jugement, faculté de iuger, discernement, iustice

plenus, a, um = plein

6 Verbo Domini caeli facti sunt,
et spiritu oris eius omnis virtus eorum.

firmo, as, are = rendre ferme, rendre constant, affermir, recréer

caelum, i, n = ciel coel = cael

os, oris, n = bouche

spiritus, us, m = esprit, âme, vie, souffle vital

virtus, utis, f = valeur, courage, bravoure, vertu

7 Congregans sicut in utre aquas maris,
ponens in thesauris abyssos.

congrego, as, are = rassembler en troupeau, réunir

uter, utris, m = outre

mare, is, n = mer

pono, is, ere, posui, positum = poser, établir, instituer, placer, disposer

thesaurus, i, m = trésor

abyssus, i, f = abîme

8 Timeat Dominum omnis terra,
a facie autem eius formident omnes inhabitantes orbem.

timeo, es, ere, ui = redouter, craindre, avoir peur

commoveo, es, ere, movi, motum = secouer, troubler, émouvoir, déplacer, mettre en mouvement

formido, as, avi, atum, are = avoir peur

inhabito, as, are = habiter dans

orbis, is, m = le globe, le monde, la terre, cercle - orbis terrarum = le globe

9 Quoniam ipse dixit, et facta sunt,
ipse mandavit, et creata sunt.

mando, as, are = donner en mission

creo, as, are = créer

10 Dominus dissipat consilia gentium,
irritas facit cogitationes populorum.

dissipo, as, are = disperser, dissiper

consilium, ii, n = conseil, délibération, décision

gens, gentis, f = peuple, nation

irrito, as, avi, atum, are = irriter, mettre en colère

cogitatio, onis, f = pensée

populus, i, m = peuple

11 Consilium autem Domini in aeternum manet,
cogitationes cordis eius in generatione et generationem.

aeternitas, atis, f = l'éternité - aeternum adv = pour l'éternité

maneo, es, ere, mansi, mansum = rester, persister

generatio, onis, f = génération

12 Beata gens, cui Dominus est Deus,
populus, quem elegit in hereditatem sibi.

populus, i, m = peuple

eligo, is, ere, legi, lectum = choisir, élire

hereditas, atis, f = héritage - haered = hered

13 De caelo respexit Dominus,
vidit omnes filios hominum.

caelum, i, n = ciel coel = cael

respicio, is, ere, spexi, spectum = tourner les yeux vers, regarder favorablement

filius, ii, m = fils

homo, inis, m = homme

14 De loco habitaculi sui respexit
super omnes, qui habitant terram,

locus, i, m, pl loci = lieu

habitaculum, i, n = demeure

respicio, is, ere, spexi, spectum = tourner les yeux vers, regarder favorablement

habito, as, are = habiter

15 qui finxit singillatim corda eorum,
qui intellegit omnia opera eorum.

fingo, is, ere, finxi, fictum = façonner, former

sigillatim = sigillatim = un à un

cor, cordis, n = cœur

intelligo, is, ere, lexi, lectum = comprendre = intellego

16 Non salvatur rex per multam virtutem,
et gigas non liberabitur in multitudine virtutis suae.

salvo, as, are, avi, atum = sauver

rex, regis, m = roi

virtus, utis, f = valeur, courage, bravoure, vertu

gigas, gigantis, m = géant

libero, as, avi, atum, are = libérer

multitudo, inis, f = multitude, grand nombre

17 Fallax equus ad salutem,
in abundantia autem virtutis suae non salvabit.

fallax, acis, adi = trompeur

salus, utis, f = salut

abundia, ae, f = richesse

salvo, as, are, avi, atum = sauver

18 Ecce oculi Domini super metuentes eum,
in eos, qui sperant super misericordia eius,

oculus, i, m = œil

metuo, is, ere, ui, utum = craindre

19 ut eruat a morte animas eorum
et alat eos in fame.

eruo, is, ere, rui, rutum = arracher, tirer en creusant, découvrir, dévoiler, faire sortir à la lumière

mors, mortis, f = la mort

alo, is, ere, alui, alitum ou altum = nourrir

fames, is, f = faim, famine

20 Anima nostra sustinet Dominum,
quoniam adiutor et protector noster est;

sustineo, es, ere, tinui, tentum = souffrir, endurer, supporter, tenir, résister, tenir bon

adiutor, oris, m = qui aide, aide, adjoint, appui

protector, oris, m = protecteur, défenseur, garde du corps

21 quia in eo laetabitur cor nostrum,
et in nomine sancto eius speravimus.

laetor, aris, ari, dep = se réjouir

22 Fiat misericordia tua, Domine, super nos,
quemadmodum speravimus in te.

quemadmodum = ainsi que, comme

PSALMUS 41/42

2 Quemadmodum desiderat cervus ad fontes aquarum,
ita desiderat anima mea ad te, Deus.

quemadmodum = ainsi que, comme

desidero, as, are = désirer, souhaiter vivement

cervus, i, m = cerf

fons, fontis, m = source, fontaine

3 Sitivit anima mea ad Deum, Deum vivum;
quando veniam et apparebo ante faciem Dei?

sitio, is, ire, ivi ou ii, itum = avoir soif

vivus, a, um = vivant

quando = quand ?

venio, is, ire, veni, ventum = venir

appareo, es, ere, ui, itum = apparaître

facies, ei, f = visage, face, forme

4 Fuerunt mihi lacrimae meae panis die ac nocte,
dum dicitur mihi cotidie: “ Ubi est Deus tuus? ”.

lacrima, ae, f = larme - lacryma

panis, is, m = pain

dies, ei, m et f au sing, m au pl = iour cf deus, i, m = dieu

nox, noctis, f = nuit

cotidianus = quotidianus = quotidien, de tous les iours

5 Haec recordatus sum et effudi in me animam meam;
quoniam transibam in locum tabernaculi admirabilis
usque ad domum Dei
in voce exsultationis et confessionis
multitudinis festa celebrantis.

recordor, aris, ari = se rappeler

effundo, is, ere, fudi, fusum = répandre, verser

transeo, is, ire, ivi ou ii, itum = passer d'un lieu dans un autre

locus, i, m, pl loci = lieu

tabernaculum, i, n = tente (où l'on prenait les augures), résidence

admirabilis, e = admirable

vox, vocis, f = voix, son en général

exsultatio, onis, f = transport de ioie - exult = exsult

confessio, onis, f = témoignage, reconnaissance

festum, i, n = jour de fête, solennité

celebro, as, avi, atum, are = célébrer

6 Quare tristis es, anima mea, et quare conturbaris in me?
Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi,
salutare vultus mei et Deus meus.

tristis, e = triste

anima, ae, f = le souffle de vie, l'âme, haleine

animus, i, m = principe de la vie, jugement, désir, volonté, cœur, inclination

conturbo, as, are = troubler, bouleverser

adhuc = jusqu'ici, de plus, en outre

confiteor, eris, eri, confessus sum = avouer + acc, manifester

salutaris, e = qui contribue au salut, bienfaisant, qui donne la santé, efficace, qui sauve

Salutaris, is, m et f = le Sauveur cf Jupiter

salus, utis, f = salut, santé, prospérité, boniour

vultus, us, m = visage, apparence, portrait

7 In meipso anima mea contristata est;
propterea memor ero tui
de terra Iordanis et Hermonim, de monte Misar.

ego ipse = moi-même

contristo, as, avi, atum, are = attrister, affliger, contrister

propterea = à cause de cela

memor, oris, adi = qui se souvient

memoro, as, are = rappeler le souvenir de

Iordanis, Iordanis, m = le Jourdain

Hermoniim = m pl qui signifie les Hermons

mons, montis, m = montagne

8 Abyssus abyssum invocat in voce cataractarum tuarum;
omnes gurgites tui et fluctus tui super me transierunt.

abyssus, i, f = abîme

invoco, as, are = appeler, invoquer

vox, vocis, f = voix, son en général

cararacta, ae, f = cataracte

gurges, itis, m = tourbillon, eau  profonde et agitée

fluctus, us, m = flot, mouvement d'un liquide

transeo, is, ire, ivi ou ii, itum = passer d'un lieu dans un autre

9 In die mandavit Dominus misericordiam suam,
et nocte canticum eius apud me est: oratio ad Deum vitae meae.

dies, ei, m et f au sing, m au pl = iour cf deus, i, m = dieu

mando, as, are = donner en mission

nox, noctis, f = nuit

canticum, i, n = chant

apud prep = auprès de

oratio, onis, f = parole, discours

10 Dicam Deo: “ Susceptor meus es.
Quare oblitus es mei,
et quare contristatus incedo,
dum affligit me inimicus? ”.

suscipio, is, ere, cepi, ceptum = soutenir

susceptor, oris, m = soutien

obliviscor, eris, i, oblitus sum = oublier

contristo, as, are = rendre triste

incedo, is, ere, cessi, cessum = marcher, s'avancer

affligo, is, ere, flixi, flictum = maltraiter, accabler

11 Dum confringuntur ossa mea,
exprobraverunt mihi, qui tribulant me,
dum dicunt mihi quotidie: “ Ubi est Deus tuus? ”. –

confringo, is, ere, fregi, fractum = mettre en pièces, rompre brutalement, briser

os, ossis, n = os

exprobo, as, are = reprocher, blâmer

tribulo, as, are = presser avec la herse

cotidianus = quotidianus = quotidien, de tous les jours

12 Quare tristis es, anima mea, et quare conturbaris in me?
Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi,
salutare vultus mei et Deus meus.

conturbo, as, are = troubler, bouleverser

confiteor, eris, eri, confessus sum = avouer + acc, manifester

1 Iudica me, Deus, et discerne causam meam de gente non sancta;
ab homine iniquo et doloso erue me.

iudico, as, are = juger

discerno, is, ere, crevi, cretum = distinguer

gens, gentis, f = peuple, nation

homo, inis, m = homme

iniquus, a, um = injuste, inique - iniqua condicio = conditions

dolosus, a, um = rusé, trompeur, fourbe

eruo, is, ere, rui, rutum = arracher, tirer en creusant, découvrir, dévoiler, faire sortir à la lumière

2 Quia tu es Deus refugii mei;
quare me reppulisti,
et quare tristis incedo, dum affligit me inimicus?

refugium, ii, m = refuge, asile

incedo, is, ere, cessi, cessum = marcher, s'avancer

repello, is, ere, reppuli ou repuli, repulsum = repousser

affligo, is, ere, flixi, flictum = maltraiter, accabler

3 Emitte lucem tuam et veritatem tuam;
ipsae me deducant et adducant
in montem sanctum tuum et in tabernacula tua.

emitto, is, ere, misi, missum = faire sortir, lancer, ieter

lux, lucis, f = lumière

veritas, atis, f = vérité

deduco, is, ere, duxi, ductum = mener de haut en bas, faire descendre, amener, conduire hors de

adduco, is, ere, duxi, ductum = conduire vers, amener à

mons, montis, m = montagne

tabernaculum, i, n = tente (où l'on prenait les augures), résidence

4 Et introibo ad altare Dei,
ad Deum laetitiae exsultationis meae.
Confitebor tibi in cithara, Deus, Deus meus.

introeo, is, ire, ivi ou ii, itum = entrer, pénétrer

altare, is, n = autel

laetifico, as, are = réiouir, égayer, féconder, rendre joyeux

exsultatio, onis, f = transport de ioie - exult = exsult

confiteor, eris, eri, confessus sum = avouer + acc, manifester

cithara, ae, f = cithare

5 Quare tristis es, anima mea, et quare conturbaris in me?
Spera in Deo, quoniam adhuc confitebor illi,
salutare vultus mei et Deus meus.

quare = adv pourquoi ?

tristis, e = triste

conturbo, as, are = troubler, bouleverser

spero, as, are = espérer

adhuc = iusqu'ici, de plus, en outre

confiteor, eris, eri, confessus sum = avouer + acc, manifester

salutaris, e = adi qui donne la santé, qui sauve

vultus, us, m = visage, apparence, portrait

PSALMUS 48

2 Audite haec, omnes gentes;
auribus percipite, omnes, qui habitatis orbem:

audio, is, ire, ivi ou ii, itum = entendre

gens, gentis, f = peuple, nation

auris, is, f = oreille

percipio, is, ere, cepi, ceptum = percevoir, éprouver

habito, as, are = habiter

orbis, is, m = le globe, le monde, la terre, cercle - orbis terrarum = le globe

3 quique humiles et viri nobiles,
simul in unum dives et pauper!

humilis, e = humble

terrigena, ae gen pl terrigenum et terrigenarum m et f = fils de la terre

vir, viri, m = homme

nobilis, e = illustre,  noble

simul = ensemble, en même temps

dives, vitis, adi = riche

pauper, eris, adi = pauvre

4 Os meum loquetur sapientiam,
et meditatio cordis mei prudentiam.

os, oris, n = bouche

loquor, eris, i, locutus sum = parler

meditatio, onis, f = méditation

cor, cordis, n = cœur

5 Inclinabo in parabolam aurem meam,
aperiam in psalterio aenigma meum.

prudentia, ae, f = connaissance de l'avenir, prudence, sagesse

inclino, as, are = fléchir, incliner

parabo, es, f = comparaison, similitude, parabole

auris, is, f = oreille

aperio, is, ire, erui, ertum = découvrir, ouvrir, expliquer, faire connaître

psalterium, ii, n = cithare, figuré = chant

aenigma, atis, n = énigme

6 Cur timebo in diebus malis,
cum iniquitas supplantantium circumdabit me?

timeo, es, ere, ui = redouter, craindre, avoir peur

dies, ei, m et f au sing, m au pl = iour cf deus, i, m = dieu

calcaneus, i, m = talon = calcaneum, i, n

malum, i, n = malheur, châtiment

iniquitas, atis, f = injustice, iniquité

supplanto, as, are = donner un croc en jambe, tromper, renverser

circumdo, as, are, dedi, datum = entourer, cerner, envelopper

7 Qui confidunt in virtute sua
et in multitudine divitiarum suarum gloriantur.

confido, is, ere, fisus sum et rarement fidi = se fier à, avoir confiance en, espérer

virtus, utis, f = valeur, courage, bravoure, vertu

multitudo, inis, f = multitude, grand nombre

divitiae, arum, fem pl = richesses, biens

glorior, aris, ari = se glorifier, se vanter

8 Etenim seipsum non redimet homo;
non dabit Deo propitiationem suam.

redimo, is, ere, emi, emptum ou emtum = racheter

propitiatio, onis, f = pardon, rançon, sacrifice propitiatoire

9 Nimium est pretium redemptionis animae eius:
ad ultimum deficiet,

pretium, ii, n = prix

nimium adv = trop, excessivement

redemptio, onis, f = rachat

ultimum adv = pour la dernière fois

deficio, is, feci, fectum, ere = faire défection, abandonner

10 ut vivat usque in finem nec videat interitum.

vivo, is, ere, vixi, victum = vivre

finis, is, m = la limite, le but, la fin

11 Et videbit sapientes morientes;
simul insipiens et stultus peribunt
et relinquent alienis divitias suas.

morior, eris, i, mortuus sum ( part futur = moriturus ) = mourir; mortuus, a, um

sapiens, entis, m = le sage

video, es, ere, vidi, visum = voir

interitus, us, m = mort, destruction

sapiens, entis, m = le sage

morior, eris, i, mortuus sum ( part futur = moriturus ) = mourir; mortuus, a, um

insipiens = déraisonnable

stultus, a, um ( -tior, -tissimus) = sot, insensé

pereo, is, ire perii, peritum = s'en aller, périr, mourir

relinquo, is, ere, liqui, lictum = laisser en arrière, ne pas emmener

divitiae, arum, fem pl = richesses, biens

alienus, a, um = étranger, qui appartient à autrui, ennemi de

12 Sepulcra eorum domus illorum in aeternum;
tabernacula eorum in progeniem et progeniem,
etsi vocaverunt nominibus suis terras suas.

sepulcrum, i, n = sépulcre

domus, us, f = maison

aeternum adv = pour l'éternité

tabernaculum, i, n = tente (où l'on prenait les augures), résidence

progenies, ei, f = descendance, race, descendants

voco, as, are = appeler, nommer

nomen, inis, n = nom

terra, ae, f = terre

13 Et homo, cum sit in honore, non permanebit;
comparatus est iumentis, quae pereunt,
et similis factus est illis.

homo, inis, m = homme

honos et honor, oris, m = honneur

permaneo, es, ere, mansi, mansum = persister, demeurer iusqu'à la fin

comparo, as, are = comparer

iumentum, i, n = bête de somme, de trait, cheval, mulet

pereo, is, ire perii, peritum = s'en aller, périr, mourir

similis, e (lior, illimus) = semblable, ressemblant + gen

14 Haec via illorum, quorum fiducia in semetipsis,
et finis eorum, qui complacent in ore suo.

via, ae, f = la route, la voie

fiducia, ae, f = confiance, assurance

semet = acc et abl de suimet = soi-même - ego ipse = moi-même - tu ipse = toi-même

finis, is, m = la limite, le but, la fin

os, oris, n = bouche

complaceo, es, ere, ui ou itus, sum = plaire à plusieurs, plaire à beaucoup - in +abl = se complaire dans

15 Sicut oves in inferno positi sunt,
mors depascet eos;
descendent praecipites ad sepulcrum,
et figura eorum erit in consumptionem:
infernus habitaculum eorum.

ovis, is, f = brebis

infernus = qui se trouve tout en bas; infernus, m = enfer; inferni loci = pl

pono, is, ere, posui, positum = poser, établir, instituer, placer, disposer

mors, mortis, f = la mort

pasco, is, ere, pavi, pastum = faire paître, mener paître depasco = mener paître

descendo, is, ere, di, sum = descendre

praecipito, as, are, avi, atum = tomber, se précipiter = praecipitans, tis

sepulcrum, i, n = sépulcre

figura, ae, f = la forme humaine, l'aspect extérieur

consumptio, onis, f = destruction, ruine

eorum = gen pluriel

habitaculum, i, n = demeure

16 Verumtamen Deus redimet animam meam,
de manu inferi vere suscipiet me.

verumtamen = mais pourtant

redimo, is, ere, emi, emptum ou emtum = racheter

manus, us, f = main, bras

vere adv = vraiment, véritablement

suscipio, is, cepi, ceptum, ere = soutenir quelqu'un qui tombe, prendre la défense

infernus = qui se trouve tout en bas; infernus, m = enfer; inferni loci = pl

17 Ne timueris, cum dives factus fuerit homo,
et cum multiplicata fuerit gloria domus eius,

timeo, es, ere, ui = redouter, craindre, avoir peur

fio, fis, fieri, factus sum = être fait, se faire, se produire, devenir - emploi impersonnel fit = il arrive que

dives, vitis, adi = riche

facio, is, ere, feci, factum = faire

multiplico, as, are = multiplier, augmenter

18 quoniam, cum interierit, non sumet omnia,
neque descendet cum eo gloria eius.

intereo, is, ire, ivi ou ii, itum = périr

sumo, is, ere, sumpsi, sumptum = prendre

descendo, is, ere, di, sum = descendre

19 Cum animae suae in vita ipsius benedixerit:
“ Laudabunt te quod benefecisti tibi ”,

benedico, is, ere, dixi, dictum = dire du bien de, prononcer des paroles de bonne augure, louer, célébrer

laudo, as, are = louer

benefacio, is, ere, feci, factum = faire du bien

20 tamen introibit ad progeniem patrum suorum,
qui in aeternum non videbunt lumen.

introeo, is, ire, ivi ou ii, itum = entrer, pénétrer

progenies, ei, f = descendance, race, descendants, postérité

pater, tris, m = père

aeternum = adv pour l'éternité

video, es, ere, vidi, visum = voir

lumen, inis, n = lumière

21 Homo, cum in honore esset, non intellexit;
comparatus est iumentis, quae pereunt,
et similis factus est illis.

honos et honor, oris, m = honneur, respect - honoris causa = par respect

intelligo, is, ere, lexi, lectum = comprendre

comparo, as, are = comparer

iumentum, i, n = bête de somme, de trait, cheval, mulet

pereo, is, ii, itum, ire = périr, mourir

similis, e (lior, illimus) = semblable, ressemblant + gen

PSALMUS 50

3 Miserere mei, Deus, secundum misericordiam tuam;
et secundum multitudinem miserationum tuarum
dele iniquitatem meam.

misereor, eris, eri miseritus ou misertus sum = avoir pitié de + génitif; complément obiet au gen = miserere nostri = aie pitié de nous - misere = imp pres 2ème pers sing

secundum + acc = selon, conformément à

misericordia, ae, f = compassion, témoignage de compassion

multitudo, inis, f = multitude, grand nombre

miseratio, onis, f = compassion, pitié

deleo, es, ere = effacer, faire disparaître, détruire

iniquitas, atis, f = iniquité, injustice

4 Amplius lava me ab iniquitate mea
et a peccato meo munda me.

amplius = adv plus, davantage

lavo, as, are, lavi, lavatum = laver

iniquitas, atis, f = injustice, iniquité

peccatum, i, n = faute, action coupable

mundo, as, are = nettoyer, purifier

5 Quoniam iniquitatem meam ego cognosco,
et peccatum meum contra me est semper.

cognosco, is, ere, cognovi, cognitum = chercher à savoir, apprendre, reconnaîre, intruire une affaire

contra = prep + acc = en face de

6 Tibi, tibi soli peccavi et malum coram te feci,
ut iustus inveniaris in sententia tua et aequus in iudicio tuo.

solus, a, um gen solius, dat soli = seul

pecco, as, are = commettre une faute

malum, i, n = mal, préiudice, souffrance, malheur, pomme

coram = adv en face

iustus, a, um = iuste

invenio, is, ire, veni, ventum = trouver par hasard, découvrir, trouver après réflexion

sententia, ae, f = manière de penser, opinion, sentence qui condamne

aequus, a, um = égal, uni, juste

iudicium, ii, n = iugement, faculté de iuger, discernement, justice

7 Ecce enim in iniquitate generatus sum,
et in peccato concepit me mater mea.

iniquitas, atis, f = injustice, iniquité

genero, as, avi, atum, are = engendrer, enfanter

peccatum, i, n = faute, action coupable

concipio, is, cepi, ceptum, ere = prendre, saisir, concevoir

8 Ecce enim veritatem in corde dilexisti
et in occulto sapientiam manifestasti mihi.

cor, cordis, n = cœur

diligo, is, ere, lexi, lectum = choisir, aimer, avoir des égards pour

incertus, a, um = incertain - incertum, i, n = incertitude

occultus, a, um = caché, dissimulé, secret - occulto, orum, n pl = secrets

sapientia, ae, f = sagesse, intelligence, capacité, bon sens

manifesto, as, are = manifester, révéler, découvrir

9 Asperges me hyssopo, et mundabor;
lavabis me, et super nivem dealbabor.

aspergo, is, ere, spersi, spersum = se répandre, asperger

hyssopum, i, n = hysope, arbrisseau

mundo, as, are = nettoyer, purifier

lavo, as, are, lavi, lavatum = laver

nix, nivis, f = neige

dealbo, as, avi, atum, are = crépir, blanchir à la chaux

10 Audire me facies gaudium et laetitiam,
et exsultabunt ossa, quae contrivisti.

auditus, us, m = l'action d'entendre

facies, ei, f = forme, visage

gaudium, ii, n = joie intérieure, contentement

laetitia, ae, f = ioie, allégresse, joie débordante

exsulto = exulto, as, are = bondir de joie, exulter, sauter, être transporté d'une passion violente, manifester (laetitia)

os,ossis, gen pl ossium, n = os, ossement

contristo, as, avi, atum, are = attrister, affliger, contrister

11 Averte faciem tuam a peccatis meis
et omnes iniquitates meas dele.

averto, is, ere, verti, versum = détourner, écarter, repousser,éloigner

facies, ei, f = visage, face, forme

peccatum, i, n = faute, action coupable

deleo, es, ere = effacer, faire disparaître, détruire

12 Cor mundum crea in me, Deus,
et spiritum firmum innova in visceribus meis.

cor, cordis, n = cœur

mundum, a, um = propre, net

spiritus, us, m = souffle

firmus, a, um = ferme, vigoureux

innovo, as, are = changer, innover

viscus, eris, n  viscera, um, n pl = entrailles   aussi vixus, eris, n au pl vixera, um = entrailles

13 Ne proicias me a facie tua
et spiritum sanctum tuum ne auferas a me.

proiicio, is, ere, ieci, iectum = jeter devant soi, rejeter, abandonner

facies, ei, f = visage, face, forme

spiritus, us, m = esprit, âme, vie, souffle vital

aufero, fers, ferre, abstuli, ablatum = emporter, enlever, dérober

14 Redde mihi laetitiam salutaris tui
et spiritu promptissimo confirma me.

reddo, is, ere, ditum, ditum = rendre, restituer

salus, tis, f = salut, santé, prospérité

promptus, a, um = produit au grand iour, découvert, visible, évident  comp = promptior  sup = promptissimus

confirmo, as, are = affermir, consolider, fortifier

15 Docebo iniquos vias tuas,
et impii ad te convertentur.

doceo, es, ere, docui, doctum = enseigner, instruire

iniquus, i, n = homme injuste

impius, a, um = impie, irréligieux

converto, is, ere, verti, versum = tourner, retourner, faire passer, traduire, se changer

16 Libera me de sanguinibus, Deus, Deus salutis meae,
et exsultabit lingua mea iustitiam tuam.

libero, as, are = rendre libre, libérer

sanguis, inis, m = sang, sang versé

salus, tis, f = salut, santé, prospérité

exsulto, as, avi, atum, are  exulto = sauter, bondir

lingua, ae, f = langue

17 Domine, labia mea aperies,
et os meum annuntiabit laudem tuam.

labia, ae, f = lèvre

aperio, is, ire, erui, ertum = découvrir, ouvrir, expliquer, faire connaître

os, ossis, n = os, ossement

annuntio, as, are = annoncer, présenter

laus, laudis, f = louange, gloire

18 Non enim sacrificio delectaris;
holocaustum, si offeram, non placebit.

delecto, as, are = plaire - au passif = être charmé de, se plaire à qqch

sacrificium, ii, n = sacrifice

offero, offers, obtuli, oblatum, offere = offrir, montrer, présenter

placeo, es, cui, citus sum, ere = plaire

holocaustum, i, n = holocauste (ce qui est brûlé entièrement)

19 Sacrificium Deo spiritus contribulatus;
cor contritum et humiliatum, Deus, non despicies.

contribulo, as, are = briser, froisser, accabler

cor, cordis, n = cœur

contritus, a, um = part adi broyé, contrit

humilio, as, are = humilier - humiliatas, a, um = part de humilio

despicio, is, ere, spexi, spectum = regarder avec dédain, mépriser, abandonner, délaisser, détourner son regard, regarder d'en haut

20 Benigne fac, Domine, in bona voluntate tua Sion,
ut aedificentur muri Ierusalem.

benigne = adv avec bonté

facio, is, ere, feci, factum = faire, estimer, faire cas de

voluntas, atis, f = volonté

aedifico, as, are = construire, bâtir

mus, i, m = mur, rempart

Ierusalem = Hierrosolyma, orum n pls - Jérusalem

21 Tunc acceptabis sacrificium iustitiae, oblationes et holocausta;
tunc imponent super altare tuum vitulos.

accepto, as, are = recevoir, accepter, agréer

oblatio, onis, f = don, présent

impono, is, ere, posui, positum = mettre, placer

altar, aris et altare, is n - au pluriel altaria, ium = autel pour les sacrifices

vitulus, i, m = veau, petit d'un animal

PSALMUS 61

2 In Deo tantum quiesce, anima mea,
ab ipso enim salutare meum.

quiesco, is, quievi, quietum, ere = se reposer, dormir

tantus, a, um = si grand, si  nombreux

saluto, as, avi, atum, are = rendre hommage à, saluer

3 Verumtamen ipse refugium meum et salutare meum,
praesidium meum; non movebor amplius.

verumtamen = mais pourtant

refugium, ii, m = refuge, asile

praesidium, ii, n = protection, secours, aide, défense

moveo, es, ere, movi, motum = faire mouvoir,effrayer, inquiéter, ébranler

amplius = adv plus, davantage

4 Quousque irruitis in hominem, contunditis universi vos
tamquam parietem inclinatum et maceriam depulsam?

irruo, uis, ui = se ieter, se précipiter dans

contundo, is, tudi, tusum, ere = écraser, broyer, meurtrir

universus, a, um = tout entier, tout

paries, etis, m = mur, muraille

inclino, as, are = fléchir, incliner

maceria, ae,  = mur de clôture

depello, is, puli, pulsum, ere = repousser, chasser

5 Verumtamen de excelso suo cogitaverunt depellere;
delectabantur mendacio.
Ore suo benedicebant et corde suo maledicebant.

excelsus, a, um = élevé, haut

cogito,as, avi, atum, are = songer à, penser, méditer

delecto, as, are = plaire - au passif = être charmé de, se plaire à qqch

mendacium, ii, n = mensonge, fausseté

os, oris, n = bouche

benedico, is, dixi, dictum, ere = dire du bien de, bénir

cor, cordis, n = cœur

maledico, is, dixi, dictum, ere = dire du mal de, médire

6 In Deo tantum quiesce, anima mea, quoniam ab ipso patientia mea.

patientia, ae, f = patience, tolérance, courage à supporter

7 Verumtamen ipse Deus meus et salutare meum,
praesidium meum; non movebor.

saluto, as, avi, atum, are = rendre hommage à, saluer

8 In Deo salutare meum et gloria mea; Deus fortitudinis meae, et refugium meum in Deo est.

fortitudo, dinis, f = force physique

refugium, ii, m = refuge, asile

9 Sperate in eo, omnis congregatio populi,
effundite coram illo corda vestra;
Deus refugium nobis.

congregatio, onis, f = réunion, société

populus, i, m = peuple

effundo, is, ere, fudi, fusum = répandre, verser

coram = adv en face

cor, cordis, n = cœur

10 Verumtamen vanitas filii Adam,
mendacium filii hominum.
In stateram si conscendant,
super fumum leves sunt omnes.

vanitas, atis, f = vanité, frivolité, néant

filius, ii, m = fils

mendacium, ii, n = mensonge, fausseté

statere, ae, f = trébuchet, balance

conscendo, is, scendi, scensum, ere = monter sur, s'élever sur

fumus, i, n = fumée

levo, as, are = soulever, élever

11 Nolite sperare in violentia
et in rapina nolite decipi;
divitiae si affluant, nolite cor apponere.

spero, as, are = espérer

rapina, ae,f = vol, pillage

nolo, non vis, nolle, nolui = ne pas vouloir - imp noli, nolite

decipio, is, cepi, ceptum, ere = tromper, séduire, décevoir

divitiae, arum, fem pl = richesses, biens

affluo, is, fluxi, fluxum, ere = couler vers, couler dans

appono, is, posui, positum, ponere = mettre contre, placer devant, poser

12 Semel locutus est Deus,
duo haec audivi:
quia potestas Deo est,

semel adv = une fois, une seule fois

loquor, eris, locutus ou loquutus sum, loqui = parler, s'exprimer, converser

potestas, atis, f = pouvoir, faculté, droit de faire

unusquisque, unumquodque, unaquaeque pr = chaque, chacun, chacune

iuxta adv = tout proche

opera, ae, f = travail, occupation, peine

13 et tibi, Domine, misericordia;
quia tu reddes unicuique iuxta opera sua.

reddo, is, ere, ditum, ditum = rendre, restituer

PSALMUS 62

2 Deus, Deus meus es tu, ad te de luce vigilo.
Sitivit in te anima mea,
te desideravit caro mea.
In terra deserta et arida et inaquosa,

lux, lucis, f = lumière

vigilo, as, are = être attentif

sitio, is, ire, ivi ou ii, itum = avoir soif

desidero, as, are = désirer, souhaiter vivement

caro, carnis, f = chair

desertus, a, um = abandonné, désert

inaquosus, a, um = sans eau

3 sic in sancto apparui tibi,
ut viderem virtutem tuam et gloriam tuam.

sanctus, a, um = saint - sanctus, m = un saint; apud sanctos = devant les saints; subst n = le sanctuaire, sanctum sanctorum = le saint des saints

appareo, es, ere, ui, itum = apparaître, se montrer

video, es, ere, vidi, visum = voir

virtus, utis, f = valeur, courage, bravoure, vertu

4 Quoniam melior est misericordia tua super vitas,
labia mea laudabunt te.

labia, ae, f = lèvre

laudo, as, are = louer

5 Sic benedicam te in vita mea
et in nomine tuo levabo manus meas.

benedico, is, ere, dixi, dictum = dire du bien de, prononcer des paroles de bonne augure, louer, célébrer, bénir

nomen, inis, n = nom

levo, as, are = soulever, élever

manus, us, f = main, bras

6 Sicut adipe et pinguedine repleatur anima mea,
et labiis exsultationis laudabit os meum.

adeps, ipis, f = graisse embonpoint

pinguedo, ini, f = obésité, graisse

repleo, es, ere, plevi, pletum = remplir

exsultatio, onis, f = transport de ioie - exult = exsult

os, oris, n = bouche

7 Cum memor ero tui super stratum meum,
in matutinis meditabor de te,

memini, isti, isse = se souvenir

stratum, i, n = matelas, lit

matutinum, i, n = le matin

meditor, aris, ari = méditer

8 quia fuisti adiutor meus,
et in velamento alarum tuarum exsultabo.

adiutor, oris, m = qui aide, aide, adjoint, appui

velamentum, i, n = couverture, manteau

ala, ae, f = aile

exsulto, as, avi, atum, are  exulto = sauter, bondir

9 Adhaesit anima mea post te,
me suscepit dextera tua.

adhaero, es, ere, haesi, haesum = s'attacher à

suscipio, is, ere, cepi, ceptum = soutenir, défendre

dextera ou dextra, ae, f = main droite